7 januari 2024

Een paar dagen geleden werd ik hier op LinkedIn geïnspireerd door enkele nieuwsitems en de post van mede-scherpschutter Derek de Vries Vrijdag deelde hij een inspirerend bericht over zijn missie om mensen weerbaarder te maken, als reactie op uitspraken van vertrekkend Commandant Landstrijdkrachten Martin Wijnen in de Telegraaf. Volgens Wijnen hoeven we niet allemaal een helm op, maar kunnen we ons wel beter voorbereiden op wat komen gaat. In zijn post beschrijft Derek hoe hij mensen bewust maakt van de persoonlijke verantwoordelijkheid om goed voor zichzelf en hun omgeving te zorgen. Ik vond dat prachtig; er zouden meer mensen moeten zijn die hier aandacht aan besteden.

Ja, het houdt me echt bezig!

Misschien hebben mensen zich afgevraagd waarom ik mij nog nooit heb uitgesproken over de huidige geopolitieke gebeurtenissen, vooral omdat ik 20 jaar ambtenaar ben geweest en altijd op zoek ben gegaan (en nog steeds ga) naar de oorzaken van gedrag, belangen en motivaties erachter. Daar zijn verschillende redenen voor. Ik wil zo neutraal mogelijk blijven om mijn werk te kunnen voortzetten. Net zoals ik mensen train in het parkeren van oordeel en mening, kijk ik ook naar de verschrikkelijke beelden en informatiestromen die dagelijks voorbijkomen. Ik heb simpelweg tijd nodig om te verwerken en te reflecteren. Anderzijds hebben emoties in het heetst van de strijd niet altijd zin. Twee jaar geleden vroeg Eric Schouten mij nog om als vrijwilliger zijn team te ondersteunen, wat uiteindelijk resulteerde in twee tot drie weken bijna 24/7 aan de lijn zitten met Nederlandse Afghanen die vastzaten in Afghanistan. Dat was geen voelen, denken of overwegen; dat was gewoon doen en gaan! De emoties kwamen pas later.

De Droom van Machteloosheid

Maar dat betekent niet dat ik deze emoties niet ervaar. Dat ik niet slik en huil bij de beelden en informatiestromen die op mij afkomen. Sterker nog, dat gebeurt al sinds ik ongeveer tien jaar oud was, tijdens de Golfoorlog. Of het goed was dat ik op tv de beelden meekreeg weet ik niet, maar ze maakten een diepe indruk op mij. Sterker nog: ik lag er nachten wakker van. Nog steeds herinner ik mij een specifieke droom, waarbij ik vanuit mijn kinderkamer via het kiepraam naar buiten keek en er een raket op mij afkwam. Met als gevolg het vallen in een diepe zwarte ruimte, zo'n oneindige val waarna je wakker wordt. Die droom wens je geen enkele tienjarige toe. Nu, meer dan 30 jaar later, zie ik deze droom soms weer scherper en besefte ik onlangs dat alles wat ik in mijn carrière heb gedaan, was om het innerlijke vuur -gecreëerd door een combinatie van angst, woede en machteloosheid- levendig te houden.

Waar het Allemaal Begon

En dat vuurtje werd nog sterker in mijn eerste of tweede week van mijn stage bij de reclassering: het moment dat we met zijn allen zagen hoe vliegtuigen de Twin Towers binnen drongen. Vanaf dat moment hield niets mij meer tegen om de onderliggende drijfveren van dergelijk gedrag te willen begrijpen. Om ooit, je weet maar nooit, een bijdrage te kunnen leveren aan de weerbaarheid van mijn medemens. En misschien ook, hoe egoïstisch misschien ook, iets te kunnen doen aan mijn eigen gevoel van machteloosheid.

Van Bewuste Drijfveer naar Toevalligheid en Weer Terug

Tien jaar lang onderzocht ik eerst de oorzaken van afwijkend en delinquent gedrag, begeleidde ik de reclassant, deed ik kennis en ervaring op in gespreksvoering en hielp ik mee met de doorontwikkeling van diagnose systemen om gedrag sneller in kaart te kunnen brengen. Ik moest daarbij op zoek naar dat ene haakje wat goed ging bij de reclassant; dat werd uiteindelijk het instrument om met zo iemand aan de slag te gaan.

Maar uiteindelijk voelde ik toch dat mijn vuur begon te doven door het cynisme dat ontstond door alle verschrikkelijke verhalen die ik tegenkwam. Het werd tijd voor zelfzorg en ik wilde het rustiger aan doen. "Waarom probeer je het niet bij de AIVD?", zei mijn toenmalige echtgenoot. Ja, ik kon het iets rustiger aan doen, maar de toevalligheid van het type professional dat ze daar zochten, versus mijn passie voor het vak, maakte dat ik de kans kreeg om gedrag van een andere kant te gaan zien. Niet om te dealen met per definitie afwijkend of delinquent gedrag, maar om te dealen met gezond gedrag en mogelijk een gebrek aan integriteit. De situatie was nu omgedraaid; ik moest op zoek naar dat ene haakje wat niet goed ging in iemands leven, mogelijke kwetsbaarheden in kaart brengen. En zo kreeg ik ook akkoord voor een businesscase: onderzoeken of je met behulp van non-verbale communicatie kon argumenteren wat de belangen en motieven van mensen waren. En dat was niet zozeer de sleutel, maar de fakkel die nodig was om het vuur weer terug te laten komen.

Waarom Dit Verhaal?

Inmiddels ben ik 43 en heb ik zowel privé als in mijn professionele leven moeten omgaan met lastige situaties en verschrikkelijke verhalen waarin ik me fysiek en mentaal moest zien te redden. In mijn aankomende boek beschrijf ik de praktijkverhalen en hoe de kracht van goede communicatie mij heeft geholpen om uit benarde situaties te komen. Door te observeren, interpreteren, te beïnvloeden en te versterken.

Het vuur is weer aan. Ieder zijn missie: ik wil jou helpen met de mindset die nodig is voor moeilijkere tijden. Door jou de nodige tools te geven op het gebied van mentale kracht en communicatie. Ik kan er geen raketten mee tegenhouden, maar hopelijk is het wel de fakkel die nodig is om jouw vuur te doen ontsteken.

Dus vertel eens: welke kwaliteiten zet jij in voor zelfbehoud en voor de zorg voor jouw omgeving?