De Mondkapjes affaire
met Sywert van Lienden

23 december 2021

Wie is Sywert van Lienden?
Een praatjesmaker? Een gewiekste oplichter, of als ondernemer erg naïef?  Wil de echte Sywert van Lienden nu opstaan?

Lange tijd was hij een graag geziene gast aan talkshowtafels. Dit jaar kwam hij in opspraak als meesteroplichter. Hij zou voor het Ministerie van Volksgezondheid mondkapjes uit China halen “om niet”. Gratis en voor niets. Tegen woekerprijzen bleek later, voor miljoenen euro’s. En over de kwaliteit van de mondkapjes was ook veel te doen. Het Ministerie en minister Hugo de Jonge zijn er met open ogen in getrapt. Of niet? Wat het te voorkomen? 

Advocaat Peter Plasman en Youp van ’t Hek openen de aanval op Sywert en eisen de miljoenen terug. An Gaiser en Eva Lange leggen Sywert van Lienden EN een aantal van zijn interviewers op de pijnbank met deze analyse…

De gedragsanalyse van Sywert van Lienden
Bij An Gaiser Consultancy vonden we het tijd voor een analyse. Deze analyse wordt gebaseerd op het Persoonlijk Non-verbaal Repertoire (PNR) zoals onderzocht door het Instituut voor Non-verbale Strategie Analyse. Het PNR geeft een bandbreedte aan van frequent herhalende, onbewuste microbewegingen in het gezicht. Dit geeft ons inzichten in de persoonlijkheid en gedragstendensen van een individu. An Gaiser Consultancy combineert de kennis over non-verbaal gedrag met kennis over gedrag en investigative interviewing. Door deze combinatie van kennis en ervaring kan worden onderzocht welke motieven en belangen mogelijk ten grondslag liggen aan de activiteiten en gedragingen van Van Lienden.
 Van Lienden laat de volgende hoog repeterende microbewegingen zien:

• Mondhoeken omhoog, afgewisseld met omhoog trekken van de wangen (lachen);
• Beide wenkbrauwen of één wenkbrauw opgetrokken (meestal zonder het meenemen van de bovenste oogleden);
• Deels geloken ogen;
• Ogen niet volledig sluiten bij het knipperen.

Deze bewegingen behoren tot het Persoonlijke Non-verbale Repertoire van Van Lienden, wat in de volksmond ook wel “de baseline” genoemd wordt. 

Naast het PNR laat Van Lienden ook incidentele bewegingen zien die kunnen duiden op spanning, stress of emoties. Daarbij is het van belang te weten dat er geen enkele non-verbale beweging bestaat die één bepaalde betekenis heeft. Wel kunnen deze zogenaamde incidentele bewegingen aanwijzingen geven als (wat wij noemen) sturingsinformatie voor verder gesprek en onderzoek. In het geval van Van Lienden zien wij onder andere op bepaalde momenten het samenpersen van de lippen, het optrekken van de neus en bovenlip en het optrekken van één wang. Deze bewegingen worden later in deze blog verder geduid. Bij de duiding kijken we specifiek naar mogelijke scenario’s achter het (non-verbale) gedrag. We trekken daarbij geen conclusies over leugenachtig gedrag of over specifieke emoties op een bepaald moment, maar we laten je zien welke scenario’s er aanwezig kunnen zijn en hoe wij de deductie uitvoeren. Zodoende kunnen wij adviseren over de juiste vraagstelling en mogelijke uitkomsten daarvan. Zo nemen wij je mee in onze werkwijze van analyse en onderzoek.

Wat vertelt deze informatie over Van Lienden als persoon?
De hoog repeterende bewegingen van Van Lienden geven ons informatie over de bandbreedte van zijn gedrag. Wat doet Van Lienden wanneer hij comfortabel is, wat als hij oncomfortabel is en welke interactiebehoeften een rol spelen als hij wordt geïnterviewd. De INSA methode gaat uit van vier basistyperingen: actie- en handelingsgericht gedrag zien wij voornamelijk bij mensen die hoog repeterend hun oogleden en wenkbrauwen omhoog trekken. Analyserend en controle gedrag zien wij bij mensen die de onderste oogleden aanspannen. Observerend en aanpassend gedrag zien wij bij mensen met deels geloken ogen, wit onder de iris en “deelknippers”. Affiliërend en verbindend gedrag zien wij voornamelijk bij mensen die veelvuldig de mondhoeken en wangen omhoog trekken. 

Het eerdergenoemde Persoonlijk Non-verbaal Repertoire van Van Lienden laat zien dat hij een flinke bandbreedte heeft. Als hij zich comfortabel voelt zal hij naar gelang de context en interactie situatie makkelijk kunnen schakelen en vooral bewegingen laten zien die de interactie intensiveren. Als hij oncomfortabel wordt, zal Van Lienden meer onvoorspelbaar ogen en meer bewegingen laten zien die de interactie afzwakken. Ook zal Van Lienden meer incidentele bewegingen laten zien die kunnen duiden op specifieke spanning. Vooral op de afzwakkende en incidentele bewegingen zal een interviewer zich moeten focussen om meer informatie te vergaren over de motieven en belangen van Van Lienden.

Gedrag en interactiebehoeften
Hoewel Van Lienden wel degelijk laat zien ook actiegericht te kunnen zijn, zal hij voornamelijk schakelen naar aanpassend/observerend en affiliërend gedrag. 

Als Van Lienden comfortabel is, toont hij zich actiebereid, gemakkelijk in de omgang, heeft hij veel aandacht voor kwaliteit en geeft hij ruimte om resultaat te halen. Hij is dan energiek, flexibel en oplossingsgericht. Zijn focus is vooral gericht op de verbinding met de ander en het ruimte laten voor de input van de ander. 

Als Van Lienden zich oncomfortabel voelt, is hij geneigd zijn eigen emoties in te slikken en minder het achterste van zijn tong te laten zien. Hij past zich aan, aan de energie van de ander en kan zich laten overrulen door dominant en drukkend gedrag van de ander. Van Lienden is in dergelijke situaties minder goed in staat om zijn motieven en belangen te verbaliseren, onder andere omdat hij zich niet gerespecteerd voelt. Hij pakt dan niet meer door waardoor hij voor de ander onvoorspelbaar en ongrijpbaar raakt.

Voor Van Lienden is ruimte voor het interpersoonlijke contact en eigen inbreng van groot belang. Als een interviewer te veel doordrukt, voelt Van Lienden zich al snel in een hoek gedreven en zal hij minder praten. Aandacht voor de verbinding met Van Lienden en voor de rust in het gesprek is dus van groot belang om hem comfortabel te laten voelen en om hem te laten praten over zijn motieven en belangen.

Wat zien we terug in de interviews?
Om een goede analyse te maken is het voor ons van belang meerdere interviews te analyseren. We willen weten hoe Van Lienden zich opstelt tijdens zowel comfortabele als oncomfortabele interviews. Zo hebben wij in deze casus zeker vijf verschillende videofragmenten geanalyseerd. Voor de lezer hebben we daarvan een selectie gemaakt: (video's staan ook onder dit artikel. Klik hier als u de video's lokaal wil bekijken)

Bronnen
Buitenhof (2021, juni 6). Sywert van Lienden over de mondkapjesdeal | Buitenhof [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=VvETXy1Ue4k

BOOS (2021, november 18). HOE SYWERT, CAMILLE en BERND MILJOENEN VERDIENDEN aan de CRISIS van BELASTINGGELD 1/2 | BOOS S06E11 [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=9YbltStYun4

BOOS (2021, november 25). HOE we SYWERT en COMPAGNONS CONFRONTEREN en DE ROL VAN WS | BOOS S06E12 [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=0FNEr8hjojw

GeenStijl (2020, juni 19). CORONACAFE GAAT DICHT! - met Sywert van Lienden [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=7_4Q9IPUM6Q

Op1 (2020, mei 19). Sywert van Lienden: Ook de meest veilige mondkapjes kunnen geleverd worden voor iedereen | Op1 [Video]. YouTube.
https://www.youtube.com/watch?v=xpibJwVnLy8

Interview OP1, mei 2020
Van Lienden laat tijdens dit interview consistent zijn maximale bandbreedte van PNR zien. De wenkbrauwen gaan omhoog, zo ook zijn mondhoeken. Er zijn over het algemeen weinig bewegingen die duiden op het afzwakken van de interactie. Van Lienden kan gezien worden als comfortabel en present in de interactie. Er is slechts één moment in de gehele interactie aanwezig dat hij langer zijn ogen sluit, ofwel de interactie af zwakt, op minuut 11.33. Dit is precies op het moment dat hij aangeeft “zonder winstoogmerk”. Eén moment zegt ons natuurlijk niets, maar het is voor het moment wel opvallend. Als investigative interviewer hebben we meer informatie nodig. De interviewers zouden precies op dat moment hun gespreksagenda moeten loslaten en aan Van Lienden vragen hoe dat “zonder winstoogmerk” nu precies werkt. Als hij gedwongen wordt tot het geven van details, zal dit meer vergen van zijn cognitieve load. Als hier meer motieven en dus spanning aanwezig is, verwachten wij dat Van Lienden steeds minder non-verbale bewegingen laat zien, vaker de ogen gaat sluiten en tevens vaker zijn tong uit de mond steekt, of zijn neus en één mondhoek omhoog trekt. Alleen zo komen we er mogelijk achter of achter de spanning ook leugenachtig gedrag aanwezig kan zijn.

GeenStijl, juni 2020
Ook bij het interview van GeenStijl laat Van Lienden een voor hem hoge bewegelijkheid zien, zowel in zijn gezicht als in de rest van zijn lichaam. Daarbij valt op dat de interviewers vooral luisteren en af en toe aanvullende vragen stellen. Op minuut 24.39 wordt Van Lienden gevraagd of hij verdient aan de mondkapjes. Helaas staat de camera niet op hem gericht als hij antwoord geeft, waardoor het onmogelijk is om te checken of Van Lienden dezelfde beweging laat zien als tijdens het interview bij OP1. Als hij vervolgens zegt: we hebben het maanden “om niet” gedaan, zijn er echter geen afzwakkende bewegingen aanwezig, of bewegingen die op spanning of stress duiden. Hij zegt tevens dat hij hoopt voor het buitenland mogelijk wel meer (betaald) te kunnen doen. Als hij nogmaals zegt dat hij het in Nederland “om niet” heeft gedaan, kijkt hij wellicht naar beneden, wat kan duiden op een afzwakkende beweging. Maar we zien niet dezelfde beweging als bij het interview bij OP1. De interviewers hadden hier natuurlijk meer kunnen doorvragen, over: “waarom voor Nederland wel en het buitenland niet, wat is je gedachte hier dan achter. Hoe denk je dat te gaan doen? Vanuit de stichting of anders”, etc. Zij laten dus hier behoorlijk wat potentiële informatie liggen. Wel is aan het gedrag van Van Lienden te zien dat er verbinding was met de interviewers.

Buitenhof, juni 2021
In het interview met Twan Huys laat Van Lienden bij aanvang nog wat wenkbrauwbeweging zien. Als we langer naar het interview kijken worden deze bewegingen minder. We zien al wel bij aanvang een hoge ademhaling plaatsvinden, wat natuurlijk logisch is als men ‘onder vuur’ ligt. 

Gezegd moet worden dat Huys bij aanvang al met de vraag begint hoeveel Van Lienden verdiend heeft aan de deal. Hierop geeft Van Lienden antwoord, maar al vrij snel zijn er interactie afzwakkende bewegingen te zien zoals deels geloken ogen en deelknippers. We weten nog niet of dat met de vraag of met de interactie impact van Huys te maken heeft. Wel omschreven wij eerder in deze blog dat mensen met het profiel van Van Lienden behoefte hebben aan ruimte, rust en verbinding. Huys neemt bij aanvang van het gesprek niet de ruimte om eerst verbinding met Van Lienden te zoeken. Hoe ervaart Van Lienden de media zichtbaarheid op dit moment, hoe is het voor hem om hier nu aan tafel te zitten, etc. kunnen vragen zijn om dit op weg te helpen. Natuurlijk staat Buitenhof onder druk om binnen een betaalde tijd aan informatie te komen. De vraag kan echter gesteld worden of ze niet meer en sneller informatie hadden gekregen van Van Lienden als er aan de voorkant op de juiste manier aan de verbinding zou zij gewerkt.

Op 1:51 geeft Van Lienden een compliment over Huys zijn interview stijl en dat het tijd wordt voor openheid. Daarbij sluit hij op dezelfde manier de ogen als tijdens het interview bij OP1 op minuut 11.33. Ook sluit hij zijn hand over zijn pols. Ex FBI-agent en non-verbaal expert Joe Navarro sluit bij deze beweging niet uit dat hier sprake kan zijn van een zogenaamde pacifier of beschermende beweging. We zullen moeten kijken of deze spanningsbeweging vaker voorkomt op de momenten dat hij bijvoorbeeld zegt dat hij de waarheid verteld.

Op minuut 3:11 wordt er gevraagd naar geld in de BV. Hij geeft dan antwoord, maar trekt de lippen naar binnen. Er zijn vele scenario’s van deze beweging: Van Lienden kan iets niet zeggen, wil iets niet zeggen, schaamt zich ergens voor, hij kan liegen of juist beleefd zijn omdat hij voelt Huys zijn vraag te hebben onderbroken. Als Huys deze beweging had gezien had hij langer stil kunnen blijven om te kijken of Van Lienden de stilte als druk voelt om meer te vertellen. Huys kan tevens vragen: “weet je dat zeker?”, om vervolgens stil te blijven. Er zij hier vele routes om meer informatie over het geld te krijgen.

Omstreeks 5:40 wordt aan Van Lienden een aantal interviews voorgehouden waarbij hij zegt het “om niet” te hebben gedaan. Wat wij ontzettend jammer vinden is dat de fragmenten niet net iets langer doorlopen, waarbij hij meer context geeft aan de grens van zijn “om niet” (het Buitenland). Buitenhof had hiermee kunnen voorkomen dat Van Lienden het interview als “framend en drukkend” zou hebben gekenmerkt. 

Op minuut 6:44 vraagt Huys goed door over de stichting versus de BV. Deze manier van druk opvoeren helpt Van Lienden minder wollig en uitgebreid naar zijn antwoord toe te werken. Deze vraagstelling zorgt er ook voor dat Van Lienden op 7:17 een incidentele beweging laat zien (neus en 1 mondhoek omhoog) als hij zegt dat hij net zo hard had moeten roepen: “met winstoogmerk” als “zonder winstoogmerk”. Als interviewer zouden wij dan tevens even een stilte houden om te kijken of Van Lienden ook meer over zijn motieven zou vertellen. Helaas vraagt Huys gelijk door: “waarom deed u dat niet?”. De stem van Van Lienden gaat daar ook omhoog, waaruit kan blijken dat hij nog niet klaar was met zijn uitleg. Van Lienden geeft echter netjes en beleefd antwoord op de vraag van Huys en wordt hiermee uit zijn denkproces gehaald en alert gehouden op de vraagstellingen van Huys, waardoor hij mogelijk minder geneigd is om zijn daadwerkelijke motief op tafel te leggen.

Op minuut 8:01 geeft Van Lienden aan wat in zijn ogen zijn fout was. Ook daar gaan licht de mondhoeken omhoog. Wederom zijn hier veel scenario’s mogelijk, maar een scenario kan ‘schaamte’ zijn. Wederom maakt Huys te weinig gebruik van de manier waarop Van Linden antwoord en hints laat zien over zijn gevoelens en emoties. Huys mist deze en gaat door met zijn vraagstelling.

Op minuut 8:39 legt Van Lienden wederom zijn hand over zijn pols als Huys hem confronteert. Voor ons zou dit het moment zijn om te onderzoeken of er achter deze beweging meer informatie ligt, gezien hij deze al vaker heeft laten zien.

Op minuut 10:10 geeft Van Lienden aan: “terug naar de kern, het geld gaat een maatschappelijke bestemming krijgen”, slikt hij en vindt er spanning op de mond plaats. Huys zegt dan: “daar komen we zo op”. Als Investigative interviewer raden wij de reactie van Huys af. Er kan namelijk interessante informatie liggen achter het slikken. Daarop dient doorgevraagd te worden. Huys volgt hierbij naar onze mening te veel zijn eigen agenda om zijn doel te kunnen bereiken.

Tussen minuut 11:00 en 14:00 vraagt Huys door op de ondernemingsrisico’s. Van Lienden probeert dit uit te leggen, maar wederom onderbreekt Huys te snel. Van Lienden probeert ook duidelijk te maken dat Huys hem te vaak onderbreekt. Huys geeft aan “niet iedere keer”. Wij zouden hem toch willen adviseren terug te kijken naar het interview. Van Lienden geeft in het gespreksproces zijn voorwaarden voor het gesprek om meer informatie te geven. Het kan ook zijn dat als Huys dit laat gebeuren Van Lienden informatie geeft die wel nuttig voor Huys kan zijn. Wij vragen ons af of Buitenhof te veel tijddruk op het interview had zitten en daarom de druk hoog wilde houden. In ieder geval ervaren wij Huys te ongeduldig als onderzoeksinterviewer. Zijn actiegerichtheid is ook te zien aan het veelvuldig omhoog drukken van de wenkbrauwen. Deze non-verbale impact kan op iemand met het gedragsprofiel van Van Lienden ook worden ervaren als te drukkend. 

Op minuut 20:25 geeft Huys aan op de uitleg van Van Lienden dat “we afdwalen”. Van Lienden geeft hier duidelijk aan dat hij zijn verhaal dient te ondersteunen. Wij vinden dat Van Lienden hier de tijd voor moet krijgen. Zo is hij al meerdere malen door Huys onderbroken en verdient hij een “break” om zijn verhaal te doen. Meer informatie kan men immers verkrijgen met verbinding en met geven en nemen. Daarnaast kunnen er binnen de uitleg van Van Lienden wederom “haakjes” verborgen zitten voor niet kloppende feiten die gecheckt kunnen worden. 

Huys had op dit moment beter kunnen aangeven dat hij merkt afgeleid te worden door het langdurige antwoord van Van Lienden. Hij had van Lienden kunnen vragen of hij op een kortere manier naar zijn punt zou kunnen komen. Zo laat Huys eerlijk zijn ongeduld zien en helpt hij Van Lienden concreter te worden.

Vanaf minuut 21:00 legt Van Lienden uit hoe de communicatie met de top van de ministeries/met het Landelijk Consortium Hulpmiddelen er uit zag. Op minuut 22:24 vertelt hij dat het hele Landelijk Consortium Hulpmiddelen afwist van de BV, maar nu zeggen dat ze dat niet wisten. Wat ons opvalt is dat bij deze vraagstelling niet de eerdergenoemde afzwakkende bewegingen worden getoond door Van Lienden, die kunnen duiden op een hogere mate van spanning of stress. Op de uitleg die daarna komt zien we ook wederom opvallend meer beweging in het lichaam van Van Lienden, die juist kan duiden op meer comfortabel gedrag (wenkbrauwen omhoog en een meer bewegend lichaam).

Op minuut 26:30 zegt Van Lienden het geld niet te hebben aangeraakt. Ook hier zien we geen afzwakkende non-verbale bewegingen die kunnen duiden op een hogere mate van spanning of stress. Idem als hij op minuut 27.39 spreekt over zijn spijt aan transparantie en openheid.

Wat hebben we gemist: de interviewstijl!
Al in het interview met OP1 als in de opeenvolgende interviews is er een duidelijk verschil te zien tussen wanneer Van Lienden comfortabel is en wanneer niet. Er zijn veel mythes over non-verbaal gedrag en leugendetectie. Veelal wordt gedacht dat mensen juist onrustig worden als ze liegen. Maar dat is niet altijd het geval. Er zijn ook mensen die onder spanning en stress (met of zonder motief en liegen) juist minder bewegingen kunnen laten zien. Deze informatie is cruciaal in elk van de omschreven interviews. Door eerst het PNR/de baseline vast te stellen van wat een persoon laat zien, kunnen we vaststellen wanneer we echt moeten beginnen met opletten als interviewer. Geen enkele interviewer heeft op de specifieke momenten van daadwerkelijke spanning geïnvesteerd in de verbinding, of op het juiste moment geconfronteerd. Dat baart ons zorgen. Zijn dit de mensen die wij zien als goede interviewers? Zeker in onderzoeken over compliance, integriteit, deviant en crimineel gedrag moeten we gedrag goed kunnen duiden en goed kunnen doorvragen. Of juist de goede momenten stil kunnen zijn. Het eigen ongeduld niet leidend laten zijn omdat men zaken kan missen die van groot belang zijn voor verder onderzoek. Men moet in scenario’s kunnen denken, de eigen controle durven los laten…..zodat de ondervraagde ook daadwerkelijk zijn antwoorden kan geven.

In de tweede aflevering van BOOS wordt er ook gerefereerd naar slachtoffergedrag bij Van Lienden: hij geeft de schuld aan Huys en Buitenhof omdat hij zich onder druk voelde staan. BOOS wuift dit weg, maar Van Lienden heeft wel degelijk een punt. Op het moment dat hij druk ervaart gaat hij niet meer praten. Elk persoon is uniek in zijn perceptie van druk. Dat Buitenhof deze druk als onzin betitelt, leidt ons tot de vraag of juist niet Buitenhof dergelijke kritiek op zijn minst serieus moet nemen om zodoende interviews naar een hoger niveau te krijgen.

Wat hebben we gemist: Het motief van Van Lienden zit in zijn verhaal, ook non-verbaal
Zowel bij OP1 als bij Buitenhof laat Van Lienden de meeste spanning zien als hij het heeft over de stichting zonder winstoogmerk en over de BV. Hier is wel degelijk meer informatie te vinden. Er had meer doorgevraagd kunnen worden over de momenten van oprichting van de stichting versus de BV. En hoe dat gegaan is en met welk motief. Met de juiste benadering had de kans groot geweest dat Van Lienden zich hier meer over had uitgelaten. Wat ons wel opvalt is dat Van Lienden minder spanning en stress laat zien als hij het heeft over het gedrag van de ministeries en het Landelijk Consortium Hulpmiddelen. 

Wij zouden om deze reden interessant vinden om onderzoek te doen naar de manier waarop Van Lienden is gevraagd voor deze deal en in hoeverre Van Lienden gelijk zou kunnen hebben over het gedrag van de overheidspartijen. Wat wij namelijk zien is dat het gedrag van Van Lienden in de media de hoofdrol heeft gekregen, maar het is ons nog niet duidelijk welke procedures de overheid/het Landelijk Consortium Hulpmiddelen heeft gevolgd en of de communicatie tussen beide partijen wel op de juiste manier is verlopen. Om een oordeel te kunnen vellen over een complexe situatie als deze is onderzoek (en juiste interviewmethoden) naar ALLE partijen van groot belang. 

Advies aan Huys 
Terecht worden de gespreks- en interview vaardigheden van Huys gewaardeerd. Huys schakelt snel, is doortastend en scherp. Ook is hij in staat tot het uiten van empathie en humor. Wat wij interessant vinden aan dit interview is dat de scherpte van Huys ook kan doorslaan in een impact die bij de ander als drukkend en sturend kan worden ervaren. Wij zien dit vooral gebeuren bij mensen die te veel vasthouden aan hun controle in het gesprek. Het snel willen duiden, mogelijke tijdsdruk en het belang van waarheidsvinding kan in dit geval averechts werken. Als de belangen van een interview te hoog worden willen wij Huys adviseren meer geduld op te brengen en meer gebruik te make van zijn empathische vermogens. Tijdens onze trainingen zeggen wij altijd: de beste controle heb je door hem los te laten. De beste interviewer ziet ook in dat de tijd voor het maken van verbinding maakt dat men uiteindelijk sneller to the point komt met een kwalitatief hoogwaardig niveau. Voor een goede interviewer als Huys en Buitenhof is het naar onze mening slechts een geval van keuzes maken: wat willen we echt weten?

Advies aan Van Lienden
Wij willen Sywert van Lienden adviseren om bij lastige interviews meer tegendruk te genereren, waarmee hij zichzelf meer ruimte geeft om zijn uitleg over zaken af te maken. Door aan Huys meer prijs te geven over wat het gesprek met hem doet: “ik bemerk dat als u mij steeds onderbreekt, ik minder geneigd ben om mijn verhaal en motief op tafel te leggen. Het is aan u hoeveel informatie u van mij wilt. Daarvoor heb ik nodig dat u eerst naar mij luistert”, etc. Van Lienden zorgt er in zijn interactiestijl onder druk voor dat hij zich overgeleverd voelt aan de druk van de ander. Zijn tegenpartij kan dit ervaren als slachtoffergedrag, niet willen meewerken, iets achterhouden, etc. Voor Van Lienden is het daarom nodig dat hij meer pauzes neemt voor hij antwoord. In combinatie met het eerste advies zorgt dit voor meer controle en rust in een confronterend gesprek.

Tot slot
Je ziet hier al hoeveel tijd wij als analisten en investigative interviewers hebben besteed aan het uiteenzetten van het gedrag van zowel Van Lienden als van zijn interviewers. We hebben willen laten zien dat non-verbale communicatie wel degelijk kan helpen bij het doen van goed onderzoek. Er bestaan echter geen quick win fixes. Pas na het lezen van non-verbaal gedrag begint het echte werk: de gespreksvoering. Als men ook bereid is om te investeren in deze vaardigheden, zal men zien dat we meer informatie kunnen vergaren…..en we mogelijk minder gaan missen dan in de zaak van de mondkapjesaffaire!

Buitenhof (6 juni 2021).

BOOS (18 november 2021)

BOOS (25 november 2021)

GeenStijl (19 juni 2020)

Op1 (19 mei 2020)